Μετά την Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος Τι; Ποιότητα Ζωής – Αθλητισμός – Δραστηριότητες!

Το άρθρο έχει δημοσιευθεί στο διαδικτυακό περιοδικό Positive Life

Παλαιότερα λέγαμε στους ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος να υπομένουν τον πόνο να καθυστερήσουν την επέμβασή να κερδίσουν χρόνο και μετά αφού υποβάλλονταν τελικά στο χειρουργείο τους λέγαμε "τώρα πρόσεχε μην κάνεις τίποτα για να μην χαλαρώσει".

Η αλήθεια είναι κάπου στην μέση.

Τι είναι η Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος

Η ολική αρθροπλαστική του γόνατος είναι η επέμβαση εκλογής και η τελική θεραπεία με την οποία ένα φθαρμένο λόγω αρθρίτιδας γόνατο αντικαθίσταται με τεχνητή ενδοπρόθεση, αφού πλέον όλες οι συντηρητικές θεραπείες έχουν εξαντληθεί και ο ασθενής πονάει συνεχώς τόσο στην φόρτιση όσο και στην ηρεμία. Χρειάζεται καθημερινά αναλγητικά και η απόσταση που μπορεί να διανύσει χωρίς πόνο έχει μειωθεί δραστικά.

Παλαιότερα αλλά ακόμη και τώρα πολύ πιστεύουν ότι μια ολική αρθροπλαστική πρέπει να γίνει σε πολύ μεγάλη ηλικία η αφού ο ασθενής φτάσει στο "αμήν", να μην μπορεί να περπατήσει. Σήμερα όμως οι απαιτήσεις για καλύτερη ποιότητα ζωής οδηγούν όλο και νεότερους ασθενείς να υποβάλλονται σε αρθροπλαστική στο γόνατο. Όμως και ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας έχουν επίσης μεγαλύτερες απαιτήσεις στην καθημερινότητα τους για περισσότερες δραστηριότητες και καλύτερη ποιότητα ζωής . Έτσι το θέμα της άθλησης με μια πρόσθεση στο γόνατο έρχεται όλο και περισσότερο στο προσκήνιο όταν προγραμματίζεται η επέμβαση και σχεδιάζεται η αποκατάσταση.

Πριν 20 χρόνια οι ασθενείς κινητοποιούνταν 4 - 5 ημέρες μετά την επέμβαση και η νοσηλεία τους στο νοσοκομείο διαρκούσε 10 με 15 Ημέρες. Σήμερα με τις νέες τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας (Προσπέλαση Subvastus, τεχνικές περιεχγειρητικής αναλγησίας), τα καλύτερα και ανθεκτικότερα υλικά και τη χρήση ειδικών ψηφιακών η ρομποτικών συστημάτων υποβοήθησης διεχγειρηιτικά, μας επιτρέπεται να κινητοποιούμε κάποιους ασθενείς ακόμα και το ίδιο βράδυ της επέμβασης, και η νοσηλεία στην κλινική να περιορίζεται ανάλογα και με την γενική κατάσταση του ασθενούς σε 1 - 3 ημέρες (ολική αρθροπλαστική fast-track ή fast-recovery).

Ο καλύτερος τρόπος για να ξεκινήσει κάποιος μια ενεργητική ζωή με μια αρθροπλαστική στο γόνατο, είναι η ταχύτερη έναρξη της κινησιοθεραπείας και αποκατάστασης μετά το χειρουργείο. Σήμερα είμαστε σε θέση η κινητοποίηση και η αποκατάσταση να ξεκίνα από την 1η μετεγχειρητική ημέρα. Αρχικά και για 1 μήνα ο ασθενής, ανάλογα και με την κατάσταση του μυϊκού του συστήματος πριν την επέμβαση, βαδίζει με 1 ή 2 βακτηρίες, με πλήρη φόρτιση του σκέλους. Μετά τον μήνα μπορεί ο ασθενής να βαδίζει χωρίς υποστήριξη και με πλήρη φόρτιση.

Αυτή η πρώιμη κινητοποίηση και αποκατάσταση του γόνατος είναι το πραγματικό βήμα που πρέπει να κάνει ο ασθενής μετά τη χειρουργική επέμβαση στο γόνατο για να επιτύχει μια καλή ποιότητα ζωής μετά. Το καλό αποτέλεσμα και η καλή ποιότητα ζωής με την πρόσθεση στο γόνατο εξαρτώνται όμως σε μεγάλο βαθμό και από την καλή προετοιμασία και την φυσική του κατάσταση πριν από την επέμβαση.

Μετά το τέλος της μετεγχειρητικής αποκατάστασης 2 με 3 μήνες μετά το χειρουργείο, η νέα άρθρωση του γόνατος είναι τις περισσότερες φορές ανώδυνη με ελεύθερη και πλήρη κίνηση όποτε και οι καθημερινές δραστηριότητες γίνονται σχεδόν άνετα και χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα.

Ολική Αρθροπλαστική και Άθληση

Η άποψη ότι η τεχνητή άρθρωση, ως μη ζωτικό υλικό, φθείρεται μόνο από την κίνηση, δεν είναι απολύτως σωστή. Ένα καλά γυμνασμένο μυϊκό σύστημα με σωστό μηχανισμό κίνησης και βάδισης, μπορεί να ελαττώσει με τους ίδιους μηχανισμούς αντιστάθμισης πολλές πιέσεις και καταπονήσεις στην τεχνητή άρθρωση όπως και στη φυσική άρθρωση.

Οι αθλητικές δραστηριότητες μπορούν να ξεκινήσουν τουλάχιστον 6 με 9 μήνες από την επέμβαση ανάλογα φυσικά την ηλικία , την κατάσταση του μυϊκού συστήματος την γενικότερη κατάσταση του ασθενή αλλά και την προηγούμενη αθλητική δραστηριότητα του καθενός. Επίσης το σωματικό βάρος παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Ένας υπέρβαρος ασθενής σίγουρα θα πρέπει να είναι περισσότερο προσεκτικός.

Πρέπει να αποφεύγουμε έντονους κραδασμούς άλματα και στροφικές κινήσεις. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και στο τζόκινγκ όπου η κίνηση πρέπει να είναι σταθερή και με κατάλληλά παπούτσια.

Ποια Αθλήματα Επιτρέπονται Ανεπιφύλακτα

• Ποδήλατο
• Βάδιση με μπατόν
• Κολύμπι
• Γυμναστική με λάστιχα ή όργανα
• Ιστιοπλοΐα
• Κωπηλασία
• Πεζοπορία
• Αυτοκίνητο

Ποια Αθλήματα Επιτρέπονται με Προσοχή και Περιορισμούς

• Πορεία με σκι σε επίπεδες η με μικρή κλίση πίστες
• Τζόκινγκ και τρέξιμο με κατάλληλο παπούτσι και σταθερό και ομαλό έδαφος
• Γκολφ με κατάλληλο εξοπλισμό
• Τένις (διπλά η απλή στατική προπόνηση)
• Να κουβαλάτε το πολύ 20% του σωματικού βάρους στα χέρια

Ποια Αθλήματα είναι Επικίνδυνα

• Ποδόσφαιρο, μπάσκετ και γενικά ομαδικά αθλήματα με σωματική επαφή
• Squash
• Judo, karate
• Αθλήματα με αλεξίπτωτα, paragliding

Δεν υπάρχουν επιστημονικές ενδείξεις ότι η ενασχόληση με φιλικά προς τις αρθρώσεις αθλήματα αυξάνουν τον κίνδυνο και την πιθανότητα χαλάρωσης η φθοράς. Αντίθετα οι επεμβάσεις αναθεώρησης ολικών αρθροπλαστικών σε ασθενείς που αθλούνται έχει αποδειχτεί ότι, είναι λιγότερες λόγω:

1. Του ιδανικού και φυσιολογικού άξονα του χειρουργημένου γόνατος.
2. Της καλύτερης ποιότητας του οστού ( φόρτιση βελτιώνει την οστική πυκνότητα).
3. Της αντισταθμιστικής αποφόρτισης της άρθρωσης από το καλά ανεπτυγμένο και δυνατό μυϊκό σύστημα.

Φυσικά πριν την έναρξη οποιασδήποτε αθλητικής δραστηριότητας θα πρέπει ο χειρουργός πρώτα να επανεξετάσει τον ασθενή ώστε να επιβεβαιωθεί η καλή ενσωμάτωση της πρόθεσης αλλά και να εκτιμηθεί καλή μυϊκή κατάσταση του κάθε ασθενούς και η πλήρης και ανώδυνη κίνηση της νέας άρθρωση.

Η ολική αρθροπλαστική σίγουρα δεν μπορεί να επαναφέρει την κατάσταση της άρθρωσης στην φυσιολογική της υγιή μορφή. Μπορεί όμως σίγουρα να βελτιώσει σημαντικά τη λειτουργικότητα και συνεπώς να συμβάλει στην ευεξία και την καλή ποιότητα ζωής.